Η Αγία Ευχαριστία – παράθυρο στη θεογνωσία.
Η διήγηση για τον δρόμο προς Εμμαούς θυμίζει ότι ο Χριστός γνωρίζεται μέσα στην Ευχαριστία. Είναι μια πρόσκληση για συχνή Θεία Κοινωνία και όχι απλώς για επίσκεψη στον ναό.
Για τους ερευνητές του Ευαγγελίου και για τους απλούς ανθρώπους, το κύριο ευχαριστιακό απόσπασμα της Αγίας Γραφής θεωρείται η διήγηση του Μυστικού Δείπνου. Πράγματι, το κύριο Μυστήριο της Εκκλησίας θεσπίστηκε κάτω από το πέπλο της νύχτας της Μεγάλης Πέμπτης, όταν ο Χριστός αναπαύθηκε με τους μαθητές Του στο ανώγειο και τους προσέφερε το Σώμα και το Αίμα Του υπό τη μορφή άρτου και οίνου. Ωστόσο, λίγοι θυμούνται ένα ακόμη γεγονός, όταν ο Σωτήρας κοινώνησε δύο αποστόλους. Η αφήγηση αυτής της ιστορίας ακούστηκε χθες στον εσπερινό αγρυπνίας.
Ο δρόμος προς την αναγνώριση.
Η διήγηση για την εμφάνιση του Αναστημένου Χριστού στον Λουκά και στον Κλεόπα περιλαμβάνεται στα Ευαγγέλια μόνο από τον Λουκά. Αυτό μαρτυρεί τη δική του άμεση συμμετοχή στο γεγονός εκείνης της θαυμαστής ημέρας. Δύο οδοιπόροι, που πορεύονταν από τα Ιεροσόλυμα προς Εμμαούς, συζητούσαν με θέρμη τα τελευταία νέα. Γνώριζαν ότι πρόσφατα είχε σταυρωθεί ο Ιησούς, Τον Οποίο όμως δεν αποκαλούσαν Θεό, θεωρώντας Τον «προφήτη δυνατόν εν έργω και λόγω ενώπιον του Θεού και παντός του λαού» (Λκ. 24:19). Ενώ η σταύρωση του Ιησού αποτελούσε γι’ αυτούς αναμφισβήτητο γεγονός, για την πραγματικότητα της Αναστάσεώς Του οι απόστολοι αμφέβαλλαν.
Ξαφνικά, στη μέση αυτής της συζήτησης, τους εμφανίζεται ο Ίδιος ο Σωτήρας. Όμως εμφανίζεται όχι φανερά, αλλά με τρόπο καλυμμένο, με τη μορφή ενός προσκυνητή όπως κι αυτοί.
Λαμβάνοντας μέρος στη συζήτηση, Εκείνος επιπλήττει τους μαθητές για την ολιγοπιστία τους και σταδιακά τους εξηγεί «όσα αναφέρονται σ’ Αυτόν σε όλες τις Γραφές» (Λκ. 24:27). Έπειτα, οι οδοιπόροι προσκαλούν τον μυστηριώδη ξένο στο σπίτι τους και τελούν μαζί Του κοινό δείπνο.
«Κατά την κλάση του άρτου»
Παρά τη συντομία της περιγραφής αυτής της τράπεζας, γίνεται φανερό ότι είχε όλα τα χαρακτηριστικά της Ευχαριστίας. Όπως και κατά τον Μυστικό Δείπνο, ο Κύριος παίρνει στα χέρια Του τον άρτο, τον ευλογεί, τον κλάει και τον προσφέρει στους μαθητές για τροφή. Αν και ο ευαγγελιστής δεν αναφέρει τίποτα για τη χρήση του οίνου, αδιαμφισβήτητη απόδειξη του ευχαριστιακού χαρακτήρα εκείνης της τράπεζας αποτελούν τα εξής λόγια: «Τότε ανοίχθηκαν τα μάτια τους και Τον αναγνώρισαν» (Λκ. 24:31).
Κοινωνήσαντες, οι απόστολοι ήλθαν σε γνώση του Θεού, και Εκείνος, που έως τότε τους φαινόταν απλός προσκυνητής, εμφανίστηκε στο πνευματικό τους βλέμμα ως αληθινός Θεός και Σωτήρας.
Και όταν οι μαθητές διηγούνταν τα γεγονότα στους υπόλοιπους αποστόλους, τόνιζαν ότι «Τον αναγνώρισαν» ακριβώς «κατά την κλάση του άρτου» (Λκ. 24:35).
«Από τη θεωρία στην πράξη»
Αυτή η διήγηση υπενθυμίζει για ακόμη μία φορά τον κύριο σκοπό της συμμετοχής στις Κυριακάτικες ακολουθίες – τη συμμετοχή στο Σώμα και το Αίμα του Χριστού στο Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας. Δυστυχώς, αυτό δεν το κατανοούν όλοι. Κάποιοι προσέρχονται στον ναό για να τηρήσουν απλώς την παράδοση. Κάποιοι – για να καταθέσουν σημειώσεις και να ανάψουν κεριά. Κάποιοι διαβαίνουν το κατώφλι του ναού με φαινομενικά ευσεβή πρόθεση να προσευχηθούν στη Λειτουργία, ξεχνώντας όμως ότι κάθε λειτουργική προσευχή προσεγγίζει τον χριστιανό στην Ευχαριστία και τον παρακινεί να ενωθεί με τον Θεό μέσω της Κοινωνίας.
Οι πρώτες χριστιανικές κοινότητες δημιουργούνταν ακριβώς για να συγκεντρώνονται τα μέλη τους τακτικά και να προσέρχονται στο Άγιο Ποτήριο.
Όποια κι αν είναι η ενορία – μεγάλη ή μικρή, όποιος κι αν είναι ο ναός – τεράστια καθεδρικός ή μικρό εκκλησάκι, όλα τα μέλη της κοινότητας οφείλουν να προσέρχονται στη Θεία Κοινωνία μαζί, ως μία πνευματική οικογένεια. Η εμπειρία δείχνει: όσο μεγαλύτερος είναι ο ζήλος των ενοριτών για την Ευχαριστία, τόσο ισχυρότερη είναι η πίστη τους και τόσο σταθερότερη η πρόθεση να υπερασπιστούν την Εκκλησία τους στις ώρες των διωγμών.
Η Αγία Κοινωνία δεν είναι απλώς ένα Μυστήριο, αγιασμένο από τον Θεό. Είναι ένα παράθυρο, μέσα από το οποίο μπορούμε να βλέπουμε τον Θεό με την ψυχή μας, να γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά Του, όπως κάποτε τα ένιωσαν οι οδοιπόροι της Εμμαούς, και να μαρτυρούμε για τον Αναστημένο Χριστό σε όλο τον κόσμο.
Διδάσκαλος και Αρχιερέας
Μελετώντας τις ευαγγελικές διηγήσεις για την Ευχαριστία, είναι σημαντικό να προσέξουμε ακόμη ένα γεγονός. Διδάσκοντας τους αποστόλους το Σώμα και το Αίμα Του, ο Χριστός ταυτόχρονα λειτουργεί ως Διδάσκαλος και Αρχιερέας. Στην αρχή, καθοδηγεί τους μαθητές στις πνευματικές αλήθειες, εξηγεί το νόημα του Μυστηρίου και αποκαλύπτει μπροστά τους τη διδασκαλία για τον Χριστό ως Μεσσία. Στη συνέχεια προχωρά στη θρησκευτική πράξη, αγιάζοντας τον άρτο και τον οίνο με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και χορταίνοντας τους αποστόλους με τα Άγια Δώρα ως μαρτυρία της σωτηρίας τους.
Τιμώντας τον Θεό ως Διδάσκαλο του Ευαγγελίου, ας ακολουθούμε τις εντολές Του στην καθημερινή ζωή. Και αποδίδοντας τιμή στον Χριστό ως Αρχιερέα, ας προσπαθούμε να κοινωνούμε όσο πιο συχνά γίνεται, για τη συγχώρεση των αμαρτιών μας και την αιώνια ζωή.
Ουκρανική έκδοση (ΕΟΔ)