Κυρώσεις κατά Ζελένσκι: η «υπόθεση Μίντιτς» έναντι της «υπόθεσης ΕΟΔ (Ουκρανίας)»
10 χρόνια κυρώσεων για δημοσιογράφους λόγω κριτικής στην εξουσία και 3 χρόνια για διεφθαρμένους που έκλεψαν εκατομμύρια. Μια ιστορία για το ποιον και πώς τιμωρούν στη σύγχρονη Ουκρανία.
Αυτό το άρθρο γνώμης εμφανίστηκε αρχικά στην ουκρανική ιστοσελίδα της ΕΟΔ.
Στα τέλη Οκτωβρίου του 2025 συνέβη στην Ουκρανία ένα γεγονός που δεν μπορεί παρά να ανησυχήσει όλους όσοι εκτιμούν την ελευθερία του λόγου και της θρησκείας. Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπέγραψε διάταγμα για την επιβολή κυρώσεων εναντίον των δημοσιογράφων και των συντακτών της Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων και του έργου «Πρώτος Καζάκος».
Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι, ούτε ολιγάρχες, ούτε διεφθαρμένοι. Το μοναδικό «έγκλημά» τους είναι η κάλυψη των γεγονότων γύρω από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Νωρίτερα είχαν ήδη κινηθεί εναντίον τους ποινικές διαδικασίες με κατηγορίες για προδοσία του κράτους, με απειλή ισόβιας φυλάκισης. Τώρα επιβλήθηκαν κυρώσεις διάρκειας 10 ετών: κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων, απαγόρευση οποιασδήποτε οικονομικής δραστηριότητας, περιορισμός μετακινήσεων στην Ουκρανία, απαγόρευση χρήσης τηλεφώνων και άλλα.
Και μόλις λίγες ημέρες μετά από αυτό, ο κόσμος σοκαρίστηκε από το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία τα τελευταία χρόνια. Οι πρωταγωνιστές αυτού του σκανδάλου δεν ήταν μόνο υπουργοί της ανώτατης ηγεσίας της χώρας, αλλά και οι πιο στενοί φίλοι του Ζελένσκι από την εποχή που υπήρχε ηθοποιός (Standup Comedy) στο Kvartal 95. Αυτοί οι άνθρωποι έκλεβαν χρήματα που προορίζονταν για τον ενεργειακό τομέα και πιθανώς και για την άμυνα της Ουκρανίας. Στο Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης Διαφθοράς της Ουκρανίας (NABU) παρουσιάστηκαν τα πακέτα δολαρίων που βρέθηκαν κατά τις έρευνες, σφραγισμένα ακόμα σε αμερικανικές τράπεζες. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτά είναι χρήματα που η χώρα λάμβανε ως βοήθεια από δυτικούς εταίρους.
Στις 13 Νοεμβρίου ο Ζελένσκι επιβάλλει κυρώσεις σε διεφθαρμένους που έκλεψαν, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια. Η λογική υποδεικνύει: η κλοπή εκατοντάδων εκατομμυρίων κατά τη διάρκεια του πολέμου είναι ένα πραγματικό έγκλημα κατά της χώρας. Σε αντίθεση με τους δημοσιογράφους, που απλώς έγραφαν την αλήθεια για την Εκκλησία.
Ωστόσο, οι κυρώσεις κατά των διεφθαρμένων αποδείχθηκαν καθαρά συμβολικές. Τι συμβαίνει;
Κυρώσεις κατά των δημοσιογράφων: η ελευθερία του λόγου στο στόχαστρο
Στις 31 Οκτωβρίου 2025, ο Ζελένσκι έθεσε σε εφαρμογή την απόφαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας (NSDC) σχετικά με προσωπικές κυρώσεις κατά προσώπων που είχαν σχέση με τη δραστηριότητα της Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων (ΕΟΔ) και της ιστοσελίδας «Πρώτος Καζάκος».
Αν λάβουμε υπόψη ότι αυτή η τιμωρία επιβλήθηκε σε ανθρώπους των οποίων το μοναδικό «έγκλημα» ήταν να δείξουν πώς η εξουσία παραβιάζει την ελευθερία του λόγου και τα δικαιώματα των πιστών στην Ουκρανία, τότε μπορεί να χαρακτηριστεί πρωτοφανής.
Συγκεκριμένα, οι κυρώσεις περιλαμβάνουν:
- απαγόρευση πρόσβασης σε τραπεζικούς λογαριασμούς και περιουσιακά στοιχεία
- απαγόρευση διάδοσης μέσων ενημέρωσης στην επικράτεια της Ουκρανίας
- διακοπή ηλεκτρονικών υπηρεσιών επικοινωνίας (τηλέφωνο και ίντερνετ)
- περιορισμό εμπορικών συναλλαγών
- αποκλεισμό της ιστοσελίδας και των κοινωνικών δικτύων της Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων (ΕΟΔ).
Περαιτέρω, το Υπουργείο Εξωτερικών έχει ανατεθεί να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες για την επιβολή αυτών των μέτρων – ώστε και αυτοί «να πάρουν παράδειγμα» και να επιβάλουν ανάλογους περιορισμούς.
Με άλλα λόγια, οι δημοσιογράφοι που υπερασπίζονται την κανονική Εκκλησία, από την ουκρανική κυβέρνηση έχουν επίσημα ταυτιστεί με τους εχθρούς του κράτους ανώτατου βαθμού και δηλώθηκε ότι η δραστηριότητά τους αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια. Κανένας από αυτούς δεν παρέδωσε θέσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας (VSU), δεν εξαπάτησε με «ανθρωπιστική βοήθεια», δεν απαίτησε μίζες για την έγκριση αποφάσεων. Όλα τα «όπλα» τους είναι ένας υπολογιστής, μια κάμερα και ένα τηλέφωνο. Όλα τα υλικά που δημοσίευσαν και συνεχίζουν να δημοσιεύουν βρίσκονται σε ελεύθερη πρόσβαση (μέχρι σήμερα), και οποιοσδήποτε μπορεί να επισκεφτεί την ιστοσελίδα ή τα κοινωνικά δίκτυα της Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων (ΕΟΔ) για να δει προσωπικά όλη τη σοβαρότητα των «εγκλημάτων» τους. Πιστέψτε με, τίποτα πιο βλάσφημο από τεκμηριωμένη κριτική στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU) δεν θα βρείτε εκεί.
Ποιος κλέβει εκατομμύρια;
Παράλληλα, στο Κίεβο ξεσπά σκάνδαλο που στα μέσα ενημέρωσης έχει ήδη ονομαστεί «Μίντιτςγκέιτ».
Σύμφωνα με το Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης Διαφθοράς της Ουκρανίας (NABU), ο στενός φίλος και συνεργάτης του Ζελένσκι – Τιμούρ Μίντιτς, συνιδιοκτήτης της στούντιο «Kvartal 95» – κατηγορείται για καθοδήγηση μιας διαφθαρμένης σχήματος στον ενεργειακό τομέα. Το σχήμα περιλάμβανε μίζες έως 15% από συμβάσεις της μεγαλύτερης κρατικής επιχείρησης «Ενεργοατόμ» (Energoatom – κύρια κρατική ενεργειακή εταιρεία της Ουκρανίας).
Πρόκειται για εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια – χρήματα που προορίζονταν για τη μοντέρνα αναβάθμιση της ενέργειας και την ενίσχυση της άμυνας της χώρας κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Μαζί με τον Μίντιτς στην έρευνα εμπλέκεται ο επιχειρηματίας Αλεξάντρ Τσούκερμαν – ένας άνθρωπος επίσης κοντά στο περιβάλλον του Προέδρου. Και οι δύο, σύμφωνα με δημοσιεύματα, προειδοποιήθηκαν και πρόλαβαν να φύγουν από την Ουκρανία πριν από την έναρξη των ερευνών. Ταυτόχρονα, στο σχήμα ενδέχεται να εμπλέκονται υπουργοί Δικαιοσύνης, Ενέργειας, πρώην Αντιπρωθυπουργός και πιθανώς άλλα υψηλόβαθμα πρόσωπα.
Η κυβέρνηση της Ουκρανίας πρότεινε να επιβληθούν κυρώσεις κατά του Μίντιτς και του Τσούκερμαν για δέκα χρόνια. Ωστόσο, με διάταγμα του Ζελένσκι, αυτές οι κυρώσεις εγκρίθηκαν μόνο για τρία χρόνια.
Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι στο έγγραφο των κυρώσεων, ο Μίντιτς και ο Τσούκερμαν αναφέρονται ως πολίτες του Ισραήλ και όχι της Ουκρανίας. Με άλλα λόγια, ο Ζελένσκι επιβάλλει κυρώσεις κατά πολιτών άλλου κράτους. Και σε αυτό κρύβεται μια ιδιαίτερη κυνικότητα, για αρκετούς λόγους ταυτόχρονα:
- Μόλις δύο ημέρες πριν, ο επικεφαλής της Κρατικής Υπηρεσίας Συνόρων δήλωνε ότι ο Μίντιτς είχε εγκαταλείψει την Ουκρανία εντελώς επίσημα, «καθώς έχει τρία παιδιά κάτω των 18 ετών». Αλλά αν είναι πολίτης του Ισραήλ, γιατί χρειάζονται τα παιδιά του για να φύγει; Θα μπορούσε να ταξιδέψει ήρεμα με το ισραηλινό διαβατήριο. Και εδώ υπάρχουν δύο πιθανότητες: είτε η υπηρεσία συνόρων δεν γνωρίζει με ποιο διαβατήριο έφυγε ο Μίντιτς, είτε προσπαθούν να παραπλανήσουν τους Ουκρανούς.
- Αν οι κυρώσεις επιβλήθηκαν στον «πολίτη του Ισραήλ Μίντιτς», ποιος ακριβώς Μίντιτς υπόκειται στους περιορισμούς – ο Ουκρανός επιχειρηματίας ή κάποιος Ισραηλινός με το ίδιο επώνυμο;
- Το πιο σημαντικό – η επιβολή κυρώσεων κατά των Ισραηλινών πολιτών Μίντιτς και Τσούκερμαν επιτρέπει στους Ουκρανούς Μίντιτς και Τσούκερμαν (κατά των οποίων δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις) να διαχειρίζονται ήρεμα την περιουσία, τους λογαριασμούς και τα περιουσιακά στοιχεία τους εντός της Ουκρανίας.
Δηλαδή, σε σχέση με την Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων (ΕΟΔ) εφαρμόστηκαν μέτρα πλήρους απαγόρευσης διάρκειας 10 ετών. Αντίθετα, σε σχέση με τον Μίντιτς και τον Τσούκερμαν, οι κυρώσεις επιβλήθηκαν για τρία χρόνια και, ως πολίτες της Ουκρανίας, πρακτικά δεν περιορίζονται σε τίποτα.
Και αυτό παρά το γεγονός ότι το κίνητρο για την επιβολή κυρώσεων κατά της Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων (ΕΟΔ) συνοψίζεται σε αβάσιμες και ασαφείς κατηγορίες για «προπαγάνδα», σχέσεις με την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (UOC) και πιθανές σχέσεις με τη Ρωσία (οι οποίες δεν υπάρχουν). Εν τω μεταξύ, οι διεφθαρμένοι κατηγορούνται για λεηλασία χρημάτων των συμμάχων της Ουκρανίας και ξέπλυμα χρημάτων σε ιδιαίτερα μεγάλες ποσότητες. Ξεχωριστό «κερασάκι στην τούρτα» αποτελεί η φράση που ειπώθηκε από έναν από τους κατηγορούμενους και περιλαμβάνεται στα στοιχεία της υπόθεσης: «Δύο εκατομμύρια (δολάρια;) πήγαν στη Μόσχα».
Γι’ αυτό ακριβώς η συγκεκριμένη κατάσταση φαίνεται εξαιρετικά κυνική.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του «Kvartal 95» και της UOC;
Παρά όλα αυτά, ο Μίντιτς συνδέεται με τον Ζελένσκι από πολυετή κοινή εργασία στο «Kvartal 95» – ένα κωμικό πρότζεκτ από το οποίο ξεκίνησε η καριέρα του νυν Προέδρου.
Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο, η στούντιο «Kvartal» έσπευσε να δηλώσει ότι ο Μίντιτς (παρά το γεγονός ότι στην πραγματικότητα κατέχει το πρότζεκτ) «έχει νομική σχέση με τη Στούντιο, αλλά δεν συμμετέχει στις δραστηριότητές της και δεν επηρεάζει το περιεχόμενο ή τις αποφάσεις της ομάδας».
Συμφωνείτε, σε αυτά τα λόγια δεν μπορεί κανείς να μην παρατηρήσει μια κάποια ειρωνεία της μοίρας. Διότι παρόμοια λόγια, για «κανονική σύνδεση» (ούτε καν νομική) και έλλειψη επιρροής, επαναλαμβάνονται επί πολλά χρόνια από εκπροσώπους της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (UOC) στο πλαίσιο των σχέσεων με την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία (ROC).
Ναι, ιστορικά η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (UOC) είχε κανονική ενότητα με την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία (ROC). Αλλά η Μόσχα δεν την διοικεί, δεν διορίζει επισκόπους, δεν επιβάλλει αποφάσεις. Επιπλέον, η Μόσχα δεν μπορεί καθαρά φυσικά να «διαλύσει» την UOC, όπως μπορεί να κάνει ο Μίντιτς με το «Kvartal 95».
Ωστόσο, όταν πρόκειται για την Εκκλησία, ο Ζελένσκι και το περιβάλλον του ισχυρίζονται συνεχώς το αντίθετο. Οι πιστοί της UOC κατηγορούνται για «σχέσεις με τη Μόσχα», βάσει των οποίων κλείνουν μοναστήρια, εκδιώκουν μοναχούς και επιβάλλουν κυρώσεις σε δημοσιογράφους. Και μόνο όταν πρόκειται για προσωπικούς φίλους του Προέδρου, ξαφνικά εμφανίζεται μια εντελώς διαφορετική λογική: «Ναι, υπάρχει νομική σύνδεση, αλλά δεν φέρουμε καμία ευθύνη».
Είναι προφανές ότι, αν οι κατηγορίες που ακούγονται σε βάρος της UOC απευθυνόταν στο «Kvartal», τότε το «Kvartal 95» θα έπρεπε να κλείσει και να επιβληθούν κυρώσεις σε όλους τους συμμετέχοντες. Με τον ίδιο τρόπο θα έπρεπε να διαλυθεί το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας, το Υπουργικό Συμβούλιο και, το πιο σημαντικό, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας (SNBO) – τρεις εκπρόσωποί του, με επικεφαλής τον Ουμέροφ, εμφανίζονται στις «ηχογραφήσεις του Μίντιτς».
Και όμως, το ίδιο το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας (SNBO), τα μέλη του οποίου κατηγορούνται τώρα για κλοπή εκατομμυρίων από τα χρήματα του λαού, πολύ πρόσφατα επέβαλε κυρώσεις κατά δημοσιογράφων που συνδέονται με την υπεράσπιση της UOC. Γιατί λοιπόν δεν διαλύονται όλες αυτές οι δομές, ενώ ζητούν να απαγορευθεί η Εκκλησία;
Πιθανότατα, απλώς επειδή «είναι κάτι άλλο».
Συμπεράσματα
Είναι σαφές σε όλους ότι οι κυρώσεις κατά δημοσιογράφων που υπερασπίζονται την UOC φαίνονται ως εργαλείο πολιτικής εκδίκησης. Εν τω μεταξύ, οι κυρώσεις κατά των διεφθαρμένων από το περιβάλλον του Ζελένσκι αποτελούν χονδροειδή μίμηση δικαιοσύνης.
Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει ανθρώπους που γράφουν για την πίστη και την Εκκλησία και δεν ασχολούνται με την πολιτική, έως ότου η πολιτική αρχίσει να επεμβαίνει στα θέματα της Εκκλησίας. Η δεύτερη περιλαμβάνει όσους επωφελούνται από τον πόλεμο, τα δάκρυα και τα βάσανα του ουκρανικού λαού.
Αλλά μόνο η πρώτη κατηγορία έχει χαρακτηριστεί ως απειλή για την εθνική ασφάλεια.
Για όλους όσους πιστεύουν ειλικρινά στις δημοκρατικές αξίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κατάσταση πρέπει να είναι προφανής: σε μια χώρα που υπερηφανεύεται ότι είναι «οχυρό της δημοκρατίας», οι δημοσιογράφοι τιμωρούνται για την αλήθεια, ενώ οι διεφθαρμένοι καλύπτονται. Προφανώς επειδή οι λέξεις φοβούνται περισσότερο από τους πυραύλους. Και αυτό δεν εκπλήσσει. Διότι σε σχέση με την ουκρανική εξουσία μπορούν κάλλιστα να εφαρμοστούν τα λόγια του Χριστού: «Ουαί σοι, γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριτές… καθαρίζετε το εξωτερικό του ποτηριού και του πιάτου, ενώ μέσα είναι γεμάτα ληστεία και αδικία» (Ματθ. 23:25).
Να υπενθυμίσουμε στις ουκρανικές αρχές, που στα λόγια επιδιώκουν την ένταξη στην Ευρώπη: η θρησκευτική ελευθερία και η ελευθερία του Τύπου για τη Δύση δεν είναι διακηρύξεις, αλλά θεμέλια του πολιτισμού. Η παραβίασή τους δεν μπορεί να μείνει χωρίς συνέπειες. «Κάθε τι κρυφό θα γίνει φανερό».
Οι δημοσιογράφοι της Ένωσης Ορθοδόξων Δημοσιογράφων (ΕΟΔ) δεν διέπραξαν εγκλήματα – υπερασπίζονταν την Εκκλησία εκατομμυρίων Ουκρανών. Ωστόσο, σε αυτούς επιβάλλονται οι μέγιστες κυρώσεις. Οι δε δημόσιοι υπάλληλοι, που κλέβουν κατά τη διάρκεια του πολέμου και διαπράττουν αυθαιρεσίες, στην πραγματικότητα παραμένουν ανεξέλεγκτοι.
Να λοιπόν – το πραγματικό μέγεθος του χάσματος μεταξύ των διακηρύξεων της Ουκρανίας για τη δημοκρατία και της πραγματικής της πρακτικής.
