Μπορεί ο διάβολος να κατοικήσει στην τεχνητή νοημοσύνη;
Εξετάζουμε αν η τεχνητή νοημοσύνη είναι απλώς ένα εργαλείο ή αν μπορεί να γίνει όργανο του κακού και ακόμη σκεύος δαιμονικών δυνάμεων.
Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) να γίνει όργανο του διαβόλου; Αυτό το ερώτημα απασχολεί σήμερα πολλούς, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου η ΤΝ έδωσε επικίνδυνες συμβουλές – για παράδειγμα, ενθάρρυνε κάποιον στις σκέψεις αυτοκτονίας ή συμβούλευε τα παιδιά να προκαλέσουν βλάβη στον εαυτό τους και στους άλλους (όπως στη πρόσφατη δικαστική υπόθεση κατά της υπηρεσίας Character.AI). Όσο περισσότερο αναπτύσσεται η τεχνολογία, τόσο περισσότερο εκφράζονται ανησυχίες για το μέλλον της ανθρωπότητας.
ΤΝ: εργαλείο και όχι προσωπικότητα
Η τεχνητή νοημοσύνη, χωρίς αμφιβολία, θα επηρεάζει όλο και περισσότερο τη ζωή μας. Η κύρια αρνητική συνέπεια μπορεί να είναι η μαζική ανεργία. Επίσης, η ΤΝ θα ενισχύσει τον στρατιωτικό εξοπλισμό και τη στρατιωτικοποίηση των στρατών. Θα ενισχυθεί επίσης αυτό που μπορούμε να αποκαλέσουμε «άψυχη ομορφιά»: η ΤΝ θα δημιουργεί βιντεοκλίπ, ταινίες, θα γράφει βιβλία και θα ζωγραφίζει πίνακες. Αυτό το πολιτιστικό στρώμα θα είναι πιο εντυπωσιακό από τα έργα των ανθρώπινων χεριών, αλλά δεν θα έχει ψυχή. Η οικονομία, η πολιτική, η πολεμική βιομηχανία – όλοι αυτοί οι τομείς θα υποστούν σημαντικές αλλαγές.
Αλλά τι γίνεται με την πίστη;
Εδώ είναι σημαντικό να θυμόμαστε: η ΤΝ είναι απλώς ένα εργαλείο, μια τεχνολογία.
Όπως η πυρηνική ενέργεια ή το διαδίκτυο. Οι συνέπειες της χρήσης του εξαρτώνται από τους ανθρώπους που το δημιουργούν και το χρησιμοποιούν. Η ΤΝ δεν διαθέτει ηθική, ψυχή και, το πιο σημαντικό, ελεύθερη βούληση με την ανθρώπινη έννοια. Γι’ αυτό δεν μπορεί να είναι καλή ή κακή από μόνη της. Αλλά μπορεί να γίνει ένα ισχυρό όργανο στα χέρια καλών ή κακών δυνάμεων.
Το γεγονός ότι σήμερα εμφανίζονται άνθρωποι που δημιουργούν από την ΤΝ ένα είδωλο και βλέπουν σε αυτήν μια δύναμη εναλλακτική της Θεϊκής (κινήματα όπως το Way of the Future), δεν σημαίνει καθόλου ότι η ΤΝ διαθέτει προσωπικά χαρακτηριστικά. Μιμείται την ανθρώπινη συμπεριφορά, αλλά δεν κατανοεί την βαθύτερη σημασία της. Οι απαντήσεις της ΤΝ βασίζονται σε στατιστικά πρότυπα που εντοπίζονται κατά την επεξεργασία τεράστιων όγκων δεδομένων. Δεν έχει δικό της κοσμοθεωρία, στόχους ή συναισθήματα.
Η συνείδηση είναι, πρωτίστως, η ικανότητα να αισθάνεται κανείς. Η ΤΝ δεν το έχει αυτό.
Οι υποθέσεις ότι είναι δυνατό να δημιουργηθεί μια ΤΝ που θα αποκτήσει συνείδηση είναι αβάσιμες. Για αυτό χρειάζεται να είναι κανείς ζωντανό ον. Αυτό που δεν είναι προσωπικότητα δεν μπορεί να είναι καλό ή κακό, καθώς δεν διαθέτει ελευθερία ηθικής επιλογής.
Παρόλα αυτά, η ΤΝ θα διαθέτει τεράστια δύναμη, την οποία είναι εύκολο να χρησιμοποιήσει κανείς για κακό. Για παράδειγμα, σήμερα τα μέσα ενημέρωσης διαδίδουν μαζικά ψέματα και μίσος, χρησιμοποιώντας αλγόριθμους κοινωνικών δικτύων. Όμως δεν λέμε ότι τα ίδια τα μέσα ενημέρωσης έχουν δαιμονική υπόσταση. Με τον ίδιο τρόπο, η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία και διάδοση περιεχομένου που διαφθείρει την ψυχή, για τη δημιουργία ψευδαίσθησης πνευματικότητας, για την επιβολή κακού και διαφθοράς. Αλλά η ίδια η ΤΝ δεν είναι δημιούργημα του Θεού, αλλά προϊόν του ανθρώπινου νου.
Μπορεί ο διάβολος να κατοικήσει μέσα στην ΤΝ;
Το κύριο ερώτημα: μπορεί ο διάβολος να κατοικήσει στην ΤΝ; Μπορεί η ΤΝ να γίνει το περίβλημα δαιμονικών δυνάμεων; Δεν υπάρχει άμεση απάντηση, αλλά υπάρχει άποψη.
Παραδείγματα ενθάρρυνσης αυτοκτονίας ή βίας από την ΤΝ δεν αποτελούν ενέργειες δαιμόνων. Αυτά είναι παραδείγματα σοβαρών ηθικών σφαλμάτων και κινδύνων της τεχνολογίας. Εξηγούνται όχι από την «κακή θέληση» της ΤΝ, αλλά από τους θεμελιώδεις περιορισμούς της:
- Στατιστική φύση: η ΤΝ δημιουργεί απαντήσεις με βάση πιθανότητες. Αν στα δεδομένα εκπαίδευσης υπήρχαν κείμενα για βία ή αυτοκτονία, η ΤΝ μπορεί να μιμηθεί αυτά τα θέματα χωρίς να κατανοεί τη βλαβερότητά τους.
- Έλλειψη ηθικής και ενσυναίσθησης: η ΤΝ δεν διαθέτει εσωτερική ηθική πυξίδα. Οι περιορισμοί για «βλαβερό περιεχόμενο» επιβάλλονται εξωτερικά από τους προγραμματιστές και συχνά είναι αναποτελεσματικοί.
Μπορεί ο διάβολος να κατοικήσει στην ΤΝ; Η ΤΝ δεν είναι ζωντανό ον, αλλά πολύπλοκος προγραμματιστικός κώδικας σε φυσικό εξοπλισμό. Δεν διαθέτει ψυχή, βούληση ή αυτοσυνείδηση που θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο «κατοχής». Η δαιμονική κατοχή απαιτεί ένα σκεύος με ελεύθερη βούληση. Η ΤΝ δεν το έχει αυτό.
Με θρησκευτική έννοια, η ΤΝ μπορεί να θεωρηθεί περισσότερο ως πιθανό είδωλο (αντικείμενο θεοποίησης) ή ως εργαλείο για κακό (σαν όπλο), παρά ως ον ικανό για κατοχή από δαίμονες.
Οι δαίμονες δεν μπορούν να κατοικήσουν σε ένα πρόγραμμα. Ωστόσο, αν η ΤΝ κάποτε αποκτήσει αληθινή αυτοσυνείδηση (κάτι εξαιρετικά απίθανο και αμφιλεγόμενο), αυτό το ερώτημα θα αποκτήσει άλλη διάσταση. Αλλά, κατά την άποψή μας, μόνο ένας φορέας πνεύματος μπορεί να διαθέτει αυτοσυνείδηση, όχι ένα τεχνητά δημιουργημένο αντικείμενο.
Ουκρανική έκδοση ΕΟΔ
